ویژگی­های مطلوب لوله مسی باعث شده تا از آن در صنایع گوناگونی استفاده شود، این تجهیزات معمولا در ساختمان­سازی برای خطوط لوله آب کاربرد زیادی دارند.

استحکام و دوام مناسب در کنار قابلیت بازیافت، باعث شده تا جایگزین مناسبی برای لوله ­های PVC به­منظور انتقال آب باشند.

از آنجایی که مقاومت خوبی در برابر خوردگی دارند در بسیاری دیگر از سیستم­ ها مانند انتقال سیالات، سیستم­ های سرمایشی و گرمایشی نیز مورد استفاده قرار می­گیرند.

انواع مختلفی از لوله مسی در سایزهای گوناگون تولید می­شود که می­توان از آنها برای مقاصد مختلفی استفاده کرد، پس در ادامه با ما همراه باشید تا اطلاعاتی درباره نمونه ­های مختلف آن به شما ارائه دهیم.

استحکام در برابر خوردگی و پوسیدگی، جلوگیری از ورود و انتشار گازهای سمی، سازگاری با محیط زیست، عدم شکنندگی و قابلیت انتقال راحت گرما و سرما باعث می­شود تا از لوله مسی برای مصارف مختلفی استفاده شود که برخی از آنها به شرح زیر است.

• با توجه به خاصیت ضد باکتریایی که این محصولات دارند از آنها در سیستم توزیع آب به­صورت گسترده استفاده می­شود.
• عملکرد حرارتی مس در مقایسه با آلیاژ دیگری همچون آلومینیوم بسیار بهتر است و این مورد باعث می­شود که در سیستم­های حرارتی کاربرد بسیاری داشته باشد.
• از آنجایی که این نوع لوله­ها نسبت به میکروب و آلاینده­های مختلف غیر قابل نفوذ هستند از آنها در سیستم گاز پزشکی و خلاء برای انتقال گاز اکسیژن استفاده می­شود.
• تجهیزاتی که برای انتقال آب در سیستم اطفا حریق کاربرد دارند نیز یکی دیگر از مصارف لوله مسی به شمار می­رود.

تاریخچه لوله مسی

استفاده از مس به عنوان یک ماده ساختمانی به هزاران سال پیش باز می‌گردد. اولین شواهد استفاده از مس در لوله‌کشی در تمدن‌های باستانی بین‌النهرین و مصر یافت شده است. در این تمدن‌ها، از لوله‌های مسی برای انتقال آب و فاضلاب استفاده می‌شد.

در ایران نیز، استفاده از لوله‌های مسی به دوران باستان باز می‌گردد. در تخت جمشید، بقایای سیستم لوله‌کشی مسی کشف شده است که برای انتقال آب از چشمه‌ها به کاخ‌های سلطنتی استفاده می‌شد.

در قرون وسطی، استفاده از لوله‌های مسی در اروپا رواج یافت. در این دوره، از لوله‌های مسی برای انتقال آب آشامیدنی و فاضلاب در شهرها استفاده می‌شد.

در قرن نوزدهم، با پیشرفت صنعت لوله‌کشی، استفاده از لوله‌های مسی به طور گسترده‌ای افزایش یافت. در این دوره، از لوله‌های مسی در سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی نیز استفاده شد.

امروزه، لوله‌های مسی یکی از پرکاربردترین مواد در صنایع مختلف هستند. این لوله‌ها به دلیل مزایای متعددی که دارند، در بسیاری از کاربردها جایگزین لوله‌های دیگر شده‌اند.

یکی از بهترین مدل­هایی که می­توان برای خطوط لوله آب از آنها استفاده کرد، لوله ­های مسی سخت هستند که قابلیت خمش ندارند.

با توجه به سختی در حین انجام فرایند کشش، میزان سختی این محصولات تا حد قابل توجهی بالا می­رود و در مسیر حرکت آنها هنگام برخورد با موانع باید از اتصالات مناسب جهت تغییر مسیر استفاده کرد.

نمونه­ هایی که با عنوان لوله مسی نرم شناخته می­شوند دارای انعطاف­پذیری بالایی هستند که در مسیر لوله­ کشی می­توان به­راحتی آنها را خم کرد.

به فرآیندی که بر اساس آن لوله­ مسی نرم تولید می­شود، آنیل می­گویند، در این روش لوله ­های سخت را تحت عملیات حرارتی با دمای مشخصی قرار می­دهند و بعد از آن در دمای محیط خنک می­کنند که باعث افزایش انعطاف­پذیری آنها می­شود.

در نهایت انجام چنین عملیاتی محصولی را تولید می­کند که بدون ترک­خوردگی و شکستن، قابلیت خم شدن دارد، پس می­توان گفت با توجه به انجام این فرآیند اضافه، تولید نمونه ­های نرم هزینه بیشتری در مقایسه با لوله­ مسی سخت دارد.

نوع k

یکی از ضخیم­ترین انواع این لوله مسی نوع k است که با توجه به این مورد از آن در سیستم توزیع آب، تهویه مطبوع و حفاظت در برابر آتش­سوزی استفاده می­کنند.

در واقع ضخامت بالای این محصولات باعث بالارفتن استحکام و مقاومت آنها می­شود و این موارد تنها بخشی از کاربردهای این محصول در صنعت ساختمان­سازی است.

به­طور معمول لوله مسی نوع k را به 2 حالت سخت و قابل انعطاف تولید می­کنند و برای ساخت تاسیسات زیر زمینی گزینه مناسبی هستند.

البته باید این نکته را در نظر گرفت که با توجه به اینکه گاز می­تواند به اتصالات لوله­های مسی نوع K آسیب برساند، در حال حاضر استفاده از آنها برای انتقال گاز طبیعی تایید نشده است.

ضخامت این محصولات با توجه به نوع استفاده، از 89.0 تا 41.2 میلی­متر متغیر بوده و از طرفی نیز قطر بیرونی آنها از 53.9 تا 68.66 میلی­متر است که باعث می­شود تا نمونه­هایی با سایز مختلف از آن در بازار وجود داشته باشد.

نوع L

یکی از رایج­ترین نمونه­ های لوله مسی که کاربردهای بسیار زیادی دارد، نوع L است که در مقایسه با مدل­هایی از نوع K ضخامت کمتری دارند.

برای لوله­کشی داخلی و تعمیر یا تعویض خطوط قدیمی لوله آب می­توان از این مدل­ها استفاده کرد که معمولا ضخامت دیواره آن بین 76.0 تا 03.2 میلی­متر است که در انواع سخت و منعطف تولید می­شوند.

قطر بیرونی این محصولات نیز که متناسب با ضخامت دیواره تعیین می­شود شامل موارد زیر است که بر حسب میلی­متر بیان می­شود:

• 53.9
• 7.12
• 88.15
• 05.19
• 23.22
• 58.28
• 93.34
• 28.41
• 98.53
• 68.66

نوع M

این مدل در مقایسه با نمونه­های K و L نازک­تر است که آن را در 2 گروه سفت و انعطاف­پذیر قرار می­دهند، با در نظر گرفتن این مورد که تولید این محصولات هزینه کمتری دارد باعث می­شود که قیمت آنها نیز صرفه اقتصادی داشته باشد.

از همین رو معمولا در صنعت ساختمان­ سازی کاربرد زیادی دارد، از طرفی نیز کاربرد دیگر آنها در سیستم های خلاء بوده که دلیل آن وجود فشار حداقلی در این دستگاه­ها است.

باید قبل از خرید لوله مسی از نوع M این مورد را بررسی کنید که با در نظر گرفتن مقاومت پایین این محصولات استفاده از آنها در محیط­ های پرفشار و دماهای بالا با محدودیت­ هایی همراه است.

نوع A

این نمونه از لوله­ های مسی با نام DWV نیز شناخته می­شوند که در گذشته کاربردهای بسیاری داشته و به­عنوان یکی از گزینه­ ها برای لوله­کشی آب خانگی به شمار می­رفت.

از آنجایی که ضریب فشار این مدل­ها پایین و چیزی در حدود 10 تا 15 پوند در اینچ­مربع است، معمولا برای کاربردهای زیرزمینی از آنها استفاده می­شود.

این میزان فشار در مقایسه با سیستم آب شهری بسیار پایین بوده و این نکته دلیلی است که دیگر از این محصولات برای لوله ­کشی خانگی استفاده نمی­شود.

از طرفی نیز همین امر موجب شده تا در حال حاضر کاربردهای این مدل با محدودیت ­هایی همراه باشد و مهندسان ترجیح دهند تا از نمونه­ هایی با ضخامت و مقاومت بالاتر برای خطوط لوله مسی استفاده کنند.

متناسب با نوع کاربرد لوله مسی آنها را در مدل­هایی با ساختار مختلف تولید می­کنند که مهمترین نمونه های آن شامل موارد زیر است.

کلاف مسی

یکی از پرمصرف­ترین نمونه­هایی که در خطوط انتقال مایعات، گازها و همچنین سیستم­های تهویه دیده می­شود، از نوع کلاف بوده که معمول­ترین کاربرد آن برای کولرهای گازی است.

یکی از ویژگی­های بارز این مدل انعطاف­پذیری مطلوب آن است که باعث می­شود تا در هر مکانی بتوان آنها را به­راحتی نصب کرد.

شاخه­ای مسی

مدل­های شاخه­ای به­گونه­ای تولید می­شوند که بدون درز هستند و ابعاد آنها نیز بسیار دقیق در نظر گرفته می­شود، کاربرد لوله­های شاخه­ای بیشتر در موادی همچون تهویه مطبوع، برودتی، صنایع بهداشتی و الکتریکی است.

یکی از خصوصیات منحصر به­فرد مدل شاخه­ای این است که فاقد هر گونه آلودگی بوده که باعث کاربرد گسترده آنها در صنایع بهداشتی می­شود.

از طرفی نیز سطح بیرونی آنها شفاف بوده که این موضوع دلیلی بر قابلیت هدایت الکتریکی این محصولات است، از دیگر ویژگی­های مطلوب آن نیز می­توان به مقاومت بالا در برابر خوردگی اشاره کرد.

کویل مسی

در تولید این مدل از فرآیند آنیل استفاده می­شود که خمش ­پذیری آن را بالا می­برد و در سیستم ­های برودتی و حرارتی از آن استفاده می­شود. در بازار این محصولات را با نام لوله قرقره نیز می­شناسند و معمولا دارای متراژ بالایی هستند.

مویین مسی یا لوله مویی مسی

لوله­ های مویین مسی یا لوله مویی مسی قطر بسیار کمی دارند و کاربرد آنها در سیستم­های تبرید و چیلرها است که با توجه به قطر و طول، بر روی کیفیت سرما تاثیرگذار هستند.

مواردی که به آنها اشاره شد انواع مختلف لوله ­های مسی هستند که برای استفاده از آنها در صنایع گوناگون لازم است تا از اتصالات مختلفی برای وصل ­کردن آنها استفاده کرد که در ادامه اطلاعاتی درباره آن به شما ارائه می­دهیم.

معرفی انواع اتصالات مسی

تجهیزاتی که به­عنوان اتصالات مسی شناخته می­شوند، قطعات بسیار کاربردی هستند که از آنها در صنایع مختلف استفاده می­شود.

برای تولید این محصولات از روش فرمینگ استفاده می­کنند که باعث شده نمونه­های بدون درز از آنها ساخته و به بازار عرضه شوند و انواع آن به شرح زیر است.

بوشن مسی

ضخامتی که برای تولید این نوع از اتصالات در نظر گرفته می­شود در حدود 8 میلی­متر بوده و سایز آنها نیز متنوع است. از کاربردهای آن نیز می­توان به استفاده در تاسیسات ساختمانی، برای کولر گازی، چیلرسازی و برخی موارد دیگر اشاره کرد.

زانویی 45 درجه مسی

با توجه به اسم این مدل می­توان گفت که برای تولید آنها با کمک ماشین­آلات صنعتی با زاویه 45 درجه، زانویی را خم می­کنند تا با کمک آن بتوان مسیر لوله­ های مسی را تغییر داد.

زانویی 90 درجه مسی

در هنگام برخورد لوله­های مسی سخت به موانع مختلف از این نوع اتصال نیز برای تغییر مسیر آنها استفاده می­شود که دارای زاویه خمش 90 درجه است.

چهارراه اتصال مسی

این مدل­ها از 4 جهت برای ورودی و خروجی مورد استفاده قرار می­گیرد که در واقع یک سمت آن به­عنوان ورودی در نظر گرفته می­شود و 3 جهت دیگر نیز خروجی هستند.

کوپلینگ مسی

کوپلینگ­ها اتصالاتی هستند که در 2 نوع باریک و فشرده به بازار عرضه می­شوند و موارد استفاده از آنها برای جلوگیری از نشت آب در لوله­های مسی و همچنین اتصال 2 لوله با قطر و سایز مشابه است.

3 راهی مسی

در سیستم­های برودتی و تهویه مطبوع از این مدل برای اتصال لوله­های استفاده می­شود که از نظر سایز نیز متناسب با تیپ­های L و K لوله مسی هستند.

اتصال یو مسی

برج­های خنک­کننده، تاسیسات ساختمانی، چیلرسازی و کولر گازی از اتصالات U استفاده می­کنند که ضخامت آن 8 میلی­متر بوده و دارای سایزهای متنوعی است.

کاهنده مسی

با توجه به اسم این محصول می­توان فهمید که از آنها برای کم­کردن جریان سیالات استفاده می­شود و در 2 نوع متقارن و غیر متقارن آنها را تولید می­کنند.

از طرفی نیز باید در نظر داشته باشید که شکل ظاهری اتصال کاهنده استوانه­ای است و برای اتصال لوله­های ناهمسان نیز از آن استفاده می­شود.

پوشش مکانیکی

در قسمت ورودی 2 لوله مسی، پوشش مکانیکی را به­ منظور اتصال آنها به هم استفاده می­کنند که معمولا برای تعمیرات منازل کاربرد بسیاری دارد.

یکی از ویژگی­هایی که در این محصولات در نظر گرفته می­شود استفاده از یک لایه رزین در زیر قسمت فلزی بوده که جهت آب­بندی و سفت­شدن لوله ­ها بسیار کاربردی است.

سپریشن

شکل ظاهری این محصولات شبیه به Y بوده که در سیستم ­های تبرید کاربرد زیادی دارند و سایز آنها نیز بین 4/1 تا 8/11 اینچ متغیر است.

این محصولات با توجه با استفاده ­های گسترده­ای که در صنایع مختلف دارند، می­توان چند مزیت برای آنها در نظر گرفت که شامل موارد زیر است:

• نصب راحت و آسان
• تطبیق­ پذیری بالا
• مقاوم در برابر گرما، ضربه و فشارهای مکانیکی
• اصطحکاک پایین با دیگر تجهیزات

• مقاومت بالا در برابر خوردگی و پوسیدگی

• قابلیت انتقال حرارت و سرمای بالا

• انعطاف‌پذیری و دوام بالا

• قابلیت بازیافت

تجهیزاتی که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می­گیرد دارای استانداردهایی هستند که نشان­دهنده صحت و سلامت تولید آنها است و به مصرف­ کنندگان این اطمینان را می­دهد که در زمان استفاده از آنها با مشکلی مواجه نمی­شوند.

از همین رو برای لوله­ های مسی نیز استانداردهایی در سطح جهانی در نظر گرفته می­شود که سلامت قطعه را تایید می­کند و می­تواند با توجه به نوع کاربرد متفاوت باشد، برخی از این استانداردها شامل موارد زیر است:

• ASTM B280, B68, EN 12735
• ASTM B68, B360, EN 1057
• ASTM B111
• ASTM B88, EN 1057
• EN 13600
• ASTM B75, JIS 3300, EN12449

• ASTM B280

• ASTM B68

• EN 12735

• EN 1057

جمع ­بندی

لوله مسی به­ عنوان یکی از تجهیزات کاربردی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می­گیرد که برخی از آنها شامل لوله ­کشی کولر گازی و یا آب خانگی، اطفا حریق، مصارف پزشکی و بهداشتی است.

برای تقسیم­بندی این محصولات نیز فاکتورهای متفاوتی مد نظر قرار می­گیرد که از جمله آنها می­توان به ضخامت دیواره، جنس و شکل ظاهری آنها است.

از نظر جنس در 2 دسته سخت و نرم قرار می­گیرد که از نظر خمش­پذیری و انعطاف با هم متفاوت هستند، با توجه به ضخامت نیز شامل نوع K، L، M و A است که هر کدام ضخامت و سایزهای مختلفی دارند.

کوییل، مویین، کلاف و شاخه­ای نیز انواع مدل­ها بر اساس شکل ظاهری هستند، از طرفی نیز برای اتصال آنها از تجهیزات مختلفی استفاده می­کنند که از انواع آن می­توان به 3 راهی، سپریشن، کاهنده، یو و برخی موارد دیگر اشاره کرد.